Efekt rębni dla drzewostanu macierzystego
| |||
Autorzy strony: L. Bolibok, A. Rutkiewicz | |||
Pielęgnacja zapasu Szkody dotyczące drzew pozostawianych po cięciach | |||
W przypadku niektórych rodzajów rębni, część drzew tworzących dotychczasowy drzewostan będzie przez pewien czas rosnąć w zmodyfikowanych warunkach środowiska, często bardzo odmiennych od dotychczasowych. Pozostawiając na dłużej określone drzewa należy uwzględnić z jednej strony możliwości uzyskania z nich szczególnie wartościowego przyrostu, a z drugiej - wzrastające ryzyko wystąpienia różnych uszkodzeń i możliwej deprecjacji surowca. | |||
«« Pielęgnacja zapasu | |||
Wykonywanie cięć rębnych w drzewostanie podporządkowane jest stwarzaniu warunków do powstaniu i rozwoju odnowienia. Oprócz realizacji tego głównego celu, odnawianie lasu w rębniach złożonych stwarza również możliwość pielęgnacji zapasu, szczególnie przy wydłużonym okresie odnowienia. | |||
Pielęgnowanie zapasu w rębni częściowej | |||
Podczas usuwania drzew często pojawia się możliwość wyboru w pierwszej kolejności osobników o gorszej jakości pnia, przy jednoczesnym pozostawieniu drzew o lepszej jakości, jeśli tylko nie ograniczają one wzrostu powstających na danym etapie odnowień. W ten sposób przyrost (w tym również dodatkowy przyrost z prześwietlenia) będzie odkładał się na drzewach o wyższej jakości, zwiększając wartość drewna możliwego do pozyskania z odnawianego drzewostanu. Jeżeli określony fragment drzewostanu nie został odnowiony w okresie cięć obsiewnych, to pozostawienie do uzupełniającego obsiewu drzew wykazujących najlepsze cechy zwiększa szansę na odziedziczenie tych cech przez następne pokolenie lasu. | |||
«« Szkody dotyczące drzew pozostawianych po cięciach | |||
Zarówno osłabienie żywotności i zdrowotności, jak i obniżenie wartości technicznej drewna drzew pzostawionych do użytkowania w dalszych etapach rębni złożonych może mieć różne przyczyny. Bywają rezultatem mechanicznych uszkodzeń podczas zrywki i wywozu drewna, jak również nasilonego na otwartej powierzchni oddziaływania różnych czynników meteorologicznych: skrajnych temperatur, wiatrów lub opadów.   Szkody powstające podczas zrywki i wywozu Uszkodzenia najczęściej dotyczą drzew rosnących w sąsiedztwie szlaków lub przy składnicach. Szczególnie często uszkodzeniom ulegają drzewa na obrzeżach ostrych zakrętów dróg i szlaków. Więcej o tego rodzaju szkodach możesz przeczytać tutaj. Na drzewach uszkodzonych mechanicznie rozwija się szereg gatunków szkodników wtórnych. Szczególnie wysokie ryzyko ich licznego występowania ma miejsce w latach suchych, kiedy stan osłabienia tych drzew jest wyjątkowo wysoki. Do gatunków najchętniej i najliczniej występujących na tych drzewach zalicza się: przypłaszcza granatka, smolika drągowinowca, rębacze i żerdzianki. Są to biegnące podłużnie pęknięcia pnia widoczne na zewnątrz oraz pęknięcia biegnące okrężnie wewnątrz pni. Powstają po stronie pnia najbardziej narażonej na silną słoneczną insolację w dolnej jego części. Za gatunki drzew szczególnie wrażliwe na tego typu uszkodzenia uważa się jesion, dęby, buk, wiązy i jodłę. Rzadziej zdarzają się u modrzewia, świerka, klona i lip. Drzewami szczególnie narażonymi są w tym przypadku są osobniki rosnące pojedynczo na otwartej przestrzeni zrębu, a także na odsłoniętych południowych lub południowo-zachodnich brzegach drzewostanu (np. wokół gniazd). | |||
Stara listwa mrozowa na dębie | |||
  Twardziel mrozowa Uszkodzenie powstaje u drzew narażonych na silne przemarzanie pnia podczas mroźnych zim: posiadających stosunkowo cienką korę i spotykanych w obniżeniach terenu. Najczęściej jest obserwowana u jodły, grabu, jaworu, klonu, brzóz, olszy, jesiona i buka. Powstanie tego typu trwałych uszkodzeń związane jest z temperaturą denaturyzacji białka (np. enzymów) w żywych komórkach. Za temperaturę graniczną dla życia komórki uznawane jest 45°C. Jednym z uszkodzeń od tak wysokiej temperatury obserwowanej pod korą drzewa jest tzw. zgorzelina kory. Szkoda ta powstaje po podgrzaniu i zabiciu komórek miazgi. Następnie w tych miejscach kora pęka, łuszczy się i odpada, tworząc w ten sposób tzw. martwice boczne. Na ten typ uszkodzenia najwrażliwsze są drzewa o gładkiej i cienkiej korze, m. in. buk, świerk, grab. Drzewa uszkodzone obserwujemy najczęściej na południowych lub południowo-zachodnich odsłoniętych ścianach drzewostanu. Powstawaniu tych szkód sprzyja gwałtowność odsłonięcia pni drzew przy intensywnych cięciach, zwłaszcza gdy w drzewostanie nie występują dolne warstwy (podrostu lub podszyt), które mogłyby częściowo osłonić pnie starszych drzew. | |||
Nagłe odsłonięcie grubszych pni drzew o gładkiej i cienkiej korze może do powstawania pęknięć i innych uszkodzeń | |||
  Szkodliwe działanie silnych wiatrów Drzewa pozostawiane na zrębach pojedynczo lub w grupach są wrażliwe na silne podmuchy wiatru. Uszkodzenia, jakie się z tym wiążą to wyłamywanie gałęzi, konarów lub złomy części korony oraz złomy i wywroty całych drzew. Występowaniu takich szkód sprzyja okres zimowy ze względu na słabą w tym okresie giętkość drewna i silniejsze wiatry. Kolejnymi czynnikami sprzyjającymi wywrotom jest budowa systemu korzeniowego oraz wysoka wilgotność gleby, powodująca osłabienie statyki drzewa. Szkody mogą powstawać w przypadku nadmiaru opadów, a także niewłaściwej pory lub formy opadu. W przypadku nadmiernych lub długotrwałych opadów deszczu i towarzyszącego im silnego nawodnienia gleby zdarzają się przypadki utraty statyki drzew i wywrotów. Opad śniegu staje się szkodliwy, gdy występuje przedwcześnie lub zbyt późno. Konsekwencjami są w tych wypadkach przemarzanie igieł, liści i pączków. Najwyższe zagrożenie od śniegu ma miejsce w przypadku powstania tzw. „okiści śnieżnej". Okiść spotykana jest wczesną jesienią lub wczesną wiosną. Uszkodzenia te powstają podczas intensywnych opadów mokrego i ciężkiego śniegu i polegają na złomach pędów, konarów a czasami pni. | |||
«« | |||
|