Projektowanie przebudowy
 
Autor strony: H. Żybura
 
Czynniki uwzględniane w projektowaniu przebudowy     Przebudowa drzewostanów przedrębnych     Zmiana składu gatunkowego drzewostanu w cięciach rębnych    
 
 
 
Podjęcie decyzji o przebudowie drzewostanu musi być poprzedzone jego oceną uwzględniającą stopień zgodności z przyjętym gospodarczym typem drzewostanu dla danego siedliska, z uwzględnieniem regionalizacji przyrodniczo-leśnej, aktualnej produkcyjności drzewostanu i jego jakości technicznej, a także stabilności mechanicznej.

Jeżeli z przeprowadzonej analizy wynika, że nie ma uzasadnienia dalszego hodowania tego drzewostanu i nie ma możliwości wykorzystania choćby jego fragmentów, planujemy przebudowę całkowitą. Powodem zastosowania cięć odnowieniowych jest wtedy fakt, że drzewostan nie przedstawia wartości hodowlanej i realizujemy przebudowę.

Gdyby ten sam drzewostan był w wieku rębności, to powodem zastosowania cięć odnowieniowych jest jego dojrzałość. Wówczas realizujemy odnowienie drzewostanu, a nie jego przebudowę.

 
««
Czynniki uwzględniane w projektowaniu przebudowy
 
Oprócz przesłanek przyrodniczych, wynikających z ogólnej znajomości wymagań ekologicznych poszczególnych gatunków drzew leśnych, przy kwalifikowaniu drzewostanów do przebudowy należy wziąć również pod uwagę aspekty organizacyjne, techniczne, urządzeniowe i ekonomiczne. Z jednej strony należy ocenić realne możliwości wykonania w nadleśnictwie określonego zakresu prac oraz zapewnić ich konsekwentną realizację. Rozpoczęcie przebudowy na zbyt dużej powierzchni może okazać się w następnych latach zadaniem zbyt trudnym do realizacji, zwłaszcza jeżeli chodzi o środki finansowe i materiały, w tym sadzonki.

Niekiedy utrudnieniem w przeznaczeniu drzewostanu do przebudowy może być jego położenie w ostępie. Zachowanie ładu przestrzennego może wymusić opóźnienie lub przyspieszenie terminu rozpoczęcia działań przekształceniowych. Przebudowa drzewostanów na terenach pozostających w zasięgu szkodliwego oddziaływania emisji przemysłowych powinna uwzględnić antropogeniczne zmiany warunków środowiska.

 
««
Przebudowa drzewostanów przedrębnych
 
Wydaje się, że zbyt często jako wystarczający argument do przebudowy całkowitej podawana jest niezgodność składu gatunkowego drzewostanu z siedliskiem. W drzewostanach przedrębnych bezkrytyczne, często zbyt szybkie dążenie do korekty składu gatunkowego może pociągać za sobą nieuzasadnione straty.

W pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę możliwości przebudowy częściowej, nie powodującej konieczności usuwania całego drzewostanu przed wiekiem rębności, co zawsze wiąże się stratami w zakresie produkcyjności oraz pozaprodukcyjnych funkcji lasu. Często wystarczające okazuje się wprowadzenie dolnej warstwy, dolesienie luk czy nawet wykorzystanie do dalszej hodowli występujących spontanicznie odnowień naturalnych.

 
««
Zmiana składu gatunkowego drzewostanu w cięciach rębnych
 
Wyprzedzające odnowienie buka w rębnym drzewostanie sosnowym na siedlisku LMśw
 
Drzewostany, które mimo niewłaściwego składu gatunkowego przetrwały do wieku rębności nie są przebudowywane, tylko odnawiane. W trakcie odnawiania realizowany jest właściwy skład gatunkowy, chyba że uniemożliwiają to nie dające się uwzględnić wymagania gatunków (np. odnośnie długości okresu odnowienia czy rodzaju osłony). Wówczas projektuje się skład możliwie zbliżony do optymalnego w danych warunkach.
««