Cięcie to planowe gospodarcze działanie w lesie polegające na usuwaniu drzew (definicja Chodzickiego, cytowana przez prof. Jaworskiego). W zależności od celu w jakim wykonuje się cięcie, można zakwalifikować je do jednego z kilku rodzajów cięć: głównych, pielęgnacyjnych oraz przygodnych (w tym sanitarnych).

Sposób cięcia to - według podręcznika prof. Jaworskiego - kolejność i porządek usuwania drzew na powierzchni drzewostanu przeznaczonej do odnowienia. W ostatnim wydaniu Zasad Hodowli Lasu wyróżniono pięć sposobów cięć: zupełne, częściowe, gniazdowe, brzegowe i przerębowe.

"W drzewostanach zagospodarowanych rębniami częściowymi, gniazdowymi i stopniowymi, cięcia pielęgnacyjne prowadzi się w miarę postępu procesu odnowienia. Czyszczenia wczesne i późne, a nawet trzebieże wczesne, koreluje się ze wzrostem poszczególnych kęp odnowień pod osłoną i z postępem cieć odnowieniowych. W lasach zagospodarowanych przerębowo, cięcia pielęgnacyjne stanowią nierozłączną część składową użytkowania rębnego".

Z tych powodów wydaje się, że cytowana na początku rozdziału definicja elementów technicznych rębni obejmująca zarówno rodzaje jak i sposoby cięć jest nadal aktualna.

• Cięcia główne (rębne) są wykonywane w celu pozyskania drewna w drzewostanie dojrzałym do wyrębu. Jeżeli pozyskanie wiąże się z odnowieniem drzewostanu, to takie cięcia określa się jako cięcia odnowieniowe, a jeżeli z przebudową - jako cięcia przebudowy.
  
• Cięcia pielęgnacyjne (czyszczenia, trzebieże) są wykonywane od faz najmłodszych do dojrzałości drzewostanu. Usuwanie drzew w tym okresie ma na celu sprzyjać osiągnięciu przyjętego celu hodowlanego, np. poprzez eliminację drzew niepożądanych gatunków lub drzew o wadliwym pokroju. Pozyskanie surowca drzewnego ma w ramach tych cięć znaczenie drugorzędne.
  
• Cięcia przygodne i sanitarne polegają na usuwaniu drzew obumierających lub martwych, uszkodzonych przez szkodliwe czynniki biotyczne i abiotyczne. Wykonuje się je niezależnie od wieku drzewostanu.

• Cięcia zupełne, w których wszystkie drzewa na określonej powierzchni są usuwane jednorazowo, a odnowienie wzrasta bez osłony lub tylko z osłoną boczną drzewostanu.
  
• Cięcia częściowe, w których drzewostan jest przerzedzany w zasadzie równomiernie w celu uzyskania samosiewu górnego na całej powierzchni manipulacyjnej, a odnowienie wzrasta pod osłoną górną drzewostanu.
  
• Cięcia gniazdowe, w których drzewostan usuwa lub przerzedza się na gniazdach w celu wprowadzenia gatunków współpanujących i domieszkowych z odpowiednim wyprzedzeniem w stosunku do cięcia uprzątającego w celu wykorzystania osłony dla gatunków wprowadzanych na gniazdach.
  
• Cięcia brzegowe, w których postępując od ściany drzewostanu w kierunku jego wnętrza stosuje się zróżnicowane nasilenie cięć, najsilniejsze na brzegu i malejące w głąb drzewostanu.
  
• Cięcia przerębowe (jednostkowe lub grupowe) wykonuje się w celu zachowania lub wytworzenia w drzewostanie specyficznej struktury tzw. przerębowej. W cięciach tych jednocześnie realizowane jest użytkowanie drzew dojrzałych, inicjowanie i wspieranie procesu odnowienia, selekcja, regulowanie struktury i zabiegi sanitarne.

Wybierając poniżej odpowiedni przycisk możesz zapoznać się z dalszymi wyjaśnieniami na temat różnych sposobów cięć.