Naturalne odnawianie dębu
 
Autor strony: T. Andrzejczyk
 
Przygotowanie drzewostanu do odnowienia     Przygotowanie gleby pod odnowienie dębu     Rębnie stosowane w celu naturalnego odnowienia dębu     Specyfika cięć częściowych dla dębu    
 
 
 
Do naturalnego odnowienia należy kwalifikować drzewostany dębowe dobrej jakości hodowlanej i technicznej, szczególnie gospodarcze drzewostany nasienne.
 
 
Do naturalnego odnowienia dębu najlepiej nadają się cięcia częściowe
 
Nie zaleca się odnawiać drzewostanów o dużym udziale drzew z wadami pokroju pni (krzywizny) i koron (formy rozwidlone i miotlaste) z uwagi na dziedziczenie tych cech przez potomstwo.
 
Naturalne odnowienie dębu
 
Przygotowanie drzewostanu do odnowienia
 
Zadarnienie pokrywy może uniemożliwić naturalne odnowienie dębu
 
Cięcie przygotowawcze wskazane jest w drzewostanach przegęszczonych, niedostatecznie lub niewłaściwie pielęgnowanych. W ich ramach należy dokonać niezbędnej selekcji wśród dębów (usunąć drzewa wadliwe) oraz ograniczyć gatunki domieszkowe w górnym piętrze. Cięcie to powinno zredukować czynnik zadrzewienia drzewostanu do poziomu 0.6-0.8. Jego nasilenie może być większe w drzewostanach z udziałem gatunku cienioznośnego w drugim piętrze (nie zachodzi obawa zadarnienia powierzchni), natomiast słabsze w drzewostanach jednopiętrowych.

Cięcie przygotowawcze powinno być wykonane co najmniej 4-5 lat przed inicjowaniem odnowienia.

 
««
Przygotowanie gleby pod odnowienie dębu
 
W drzewostanach z dobrze rozwiniętą dolną warstwą drzew i krzewów, o martwej lub zazielenionej pokrywie glebowej (próchnica typu moder-mull lub mull) i sprawnej, pulchnej glebie, przygotowanie gleby nie jest konieczne. Natomiast jest ono bardzo wskazane przy pokrywie zadarnionej lub czernicowej (LMśw), a także wtedy gdy wierzchnia warstwa gleby jest zaskorupiona i stwardniała (gleby ciężkie).
 
 
Pokrywa przygotowana na przyjęcie nasion dębu - z daleka zielona, z bliska brązowa
 
««
Rębnie stosowane w celu naturalnego odnowienia dębu
 
W celu uzyskania naturalnego odnowienie dębu najczęściej wykorzystuje się cięcia częściowe. Zależnie od wielkości drzewostanu i przyjętego celu hodowlanego mogą to być następujące rębnie: częściowa wielkopowierzchniowa (IIa), częściowa pasowa (IIb) lub gniazdowa częściowa (IIIb).

Rębnie IIa i IIb mają zastosowanie w drzewostanach dębowych, natomiast rębnia IIIb - przy przebudowie litych drzewostanów dębowych na mieszane z udziałem buka lub jodły. Na gniazdach gatunek domieszkowy odnawiany jest sztucznie jednocześnie z dębem (buk) lub z kilkuletnim wyprzedzeniem (jodła), natomiast dąb w sposób naturalny na powierzchni międzygniazdowej.

Z uwagi na duże wymagania świetlne okres odnowienia dębu powinien być krótki: od 8 do 10 lat.

 
 
««
Specyfika cięć częściowych dla dębu
 
Naturalnie odnawiany drzewostan dębowy po cięciu odsłaniającym
 
W ramach cięcia obsiewnego, wykonywanego po opadnięciu nasion, należy przede wszystkim usunąć dolne warstwy drzewostanu (podszyt i drugie piętro) i - jeśli zachodzi potrzeba - równomiernie przerzedzić górny okap, redukując czynnik zadrzewienia drzewostanu do poziomu 0.6-0.7.

Z uwagi na dużą niepewność co do skuteczności obsiewu i kiełkowania żołędzi, cięcie obsiewne lepiej wykonać dopiero w rok po obsiewie (w sezonie zimowym), po stwierdzeniu dobrej udatności wschodów.

Odsłanianie odnowień dębu wykonuje się w dwóch (maksymalnie w trzech) cięciach: pierwsze przypada po 3-4 latach, a drugie (uprzątające) - po 8-10 latach od powstania odnowień. W ramach pierwszego cięcia zasobność drzewostanu należy zredukować o ok. 50%, tak by czynnik zadrzewienia wynosił 0.3-0.4, w ramach drugiego cięcia usuwa się pozostały drzewostan, pozostawiając ewentualnie kępy starodrzewu. W przypadku trzech cięć, wykonywanych w 3-4-letnich nawrotach (np. po 3, 7 i 10 roku), należy każdorazowo pobierać około 30% miąższości.

 
 
Lata obfitego urodzaju u dębu zdarzają się nieregularnie, chociaż ostatnio coraz częściej
 
Cięcie uprzątające dla dębu powinno być wykonane w momencie, gdy samosiewy osiągają wysokość 1.5-2.0 m, wychodząc ze strefy największego ryzyka przymrozków.
««