|
| |
Naturalne odnawianie wybranych gatunków
|
|
| Autorzy strony: J. Zajączkowski, S. Drozdowski |
|
Zalety naturalnego odnowienia lasu Czynniki ograniczające stosowanie odnowienia naturalnego |
|
|
|
Wykorzystanie odnowienia naturalnego wymaga stosowania technologii bardziej złożonych niż te znane z tradycyjnej rębni zupełnej. Tym samym stawia wyższe wymagania co do zaangażowania i kompetencji u nadzoru i bezpośrednich wykonawców. Poniżej przedstawiono główne zalety odnowień naturalnych, z powodu których w gospodarce leśnej staramy się jak najszerzej wykorzystywać samosiewy różnych gatunków drzew. Wymieniono również główne czynniki, które w konkretnych warunkach drzewostanowych mogą ograniczyć, utrudnić lub uniemożliwić wykorzystanie technologii naturalnego odnowienia lasu. |
|
|
| Gęste naloty zachowują naturalną pulę genową i stwarzają duże możliwości selekcji |
|
Na następnych stronach tej części poradnika przedstawiono zasady naturalnego odnawiania gatunków drzew o dużej roli gospodarczej na większości obszaru kraju - sosny, świerka, jodły, dębu i buka. |
|
««
Zalety naturalnego odnowienia lasu |
|
| Odnowienie naturalne zapewnia utrwalenie miejscowych ekotypów, dobrze dostosowanych do lokalnych warunków glebowych i klimatycznych |
|
- Dopuszczenie wszystkich składników drzewostanu do produkcji nasion umożliwia zachowanie szerokiej puli genowej u gatunków przewidzianych w przyszłym składzie gatunkowym oraz przetrwanie domieszek rzadkich i zwykle nie odnawianych sztucznie gatunków drzew i krzewów. Tym samym odnowienie naturalne zapewnia utrwalenie miejscowych ekotypów, dobrze dostosowanych do lokalnych warunków glebowych i klimatycznych.
- Utrzymywanie półcienia podczas młodocianego wzrostu gatunków światłożądnych wykazujących skłonność do tworzenia rozpieraczy (np. sosny) prowadzi do wykształcenia przez drzewa równych, wąskich słoi oraz drobnych i szybko zamierających gałęzi. Prowadzi to do uzyskania w przyszłości wyższej jakości i wartości drewna.
|
|
|
| Sosna wyhodowana w półcieniu cechuje się wysoką jakością drewna |
|
| Na powierzchniach odnawianych naturalnie mogą przetrwać rzadkie gatunki domieszkowe |
|
- Wykorzystanie naturalnych procesów przyrodniczych pozwala znacznie obniżyć koszty wielu czynności technologicznych, takich jak np. zbiór nasion, produkcja sadzonek, przygotowanie gleby, sadzenie). Skraca także cykl produkcyjny i pozwala lepiej wykorzystać indywidualne cechy przyrostowe drzew.
- Trwałe utrzymywanie osłony gleby zapewnia utrzymanie jej w sprawności i wydajności, pozwala też przetrwać wielu gatunkom owadów epigeicznych.
- Znaczne zagęszczenie nalotów, najczęściej znacznie przekraczające wartości projektowane przy sadzeniu, podczas koniecznych prac pielęgnacyjnych stwarza duże możliwości selekcji drzewek - zarówno pod względem jakości, jak i żywotności.
|
|
««
Czynniki ograniczające stosowanie odnowienia naturalnego |
|
- Zła jakość techniczna i zdrowotność drzewostanu macierzystego, będące skutkiem niedostosowania gatunku do aktualnego stanu siedliska bądź przeniesienia nasion z innych warunków klimatycznych.
|
|
|
| Z odnowienia naturalnego należy wyłączyć drzewostany obcego pochodzenia |
|
- Konieczność dostosowania intensywności cięć do tempa rozwoju odnowień powoduje, że trudno jest z kilkuletnim wyprzedzeniem dokładnie zaplanować wielkość etatu.
- Stan pokrywy może być nieodpowiedni dla naturalnego odnowienia, np. ze względu na silnie rozwiniętą warstwę traw (trzcinnika, śmiałka) lub krzewinek (czernicy, wrzosu).
|
|
|
| Rachityczny pokrój nalotów sosnowych - skutek kilku lat trwania w zbytnim przegęszczeniu i ocienieniu |
|
- Zależność od zmiennego i w znacznym stopniu nieprzewidywalnego układu warunków meteorologicznych warunkujących zawiązywanie, dojrzewanie i kiełkowanie nasion oraz rozwój siewek.
|
|
|
| Nadmierne zadarnienie uniemożliwia wykorzystanie odnowienia naturalnego w drzewostanach sosnowych |
|
- Nierównomierność obsiewu, której skutkiem może być nieprawidłowa forma drzewek - wysmukła i rachityczna w miejscach przegęszczonych lub nadmiernie gałęzista przy zbyt rzadkim obsiewie; powoduje to potrzebę wczesnego wchodzenia ze staranną pielęgnacją, a czasami - również sztucznych uzupełnień.
|
|
|
| W okresie wschodów krytyczne dla przeżycia siewek sosny jest dostateczne zaopatrzenie w wodę |
«« |
|
|